به گزارش خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در خراسان شمالی، حوزههای علمیه از دیرباز تاکنون مستقل از دولتها و حکومتها بهصورت مردمی اداره میشدند و اکنون هم هزینههای آن از سوی مردم تأمین میشود.
یکی از جلوههای مشارکت مردم در تأمین هزینههای مربوط به حوزههای علمیه، صدقه جاریه وقف است، از قرنها پیش تاکنون خیران و واقفان خیراندیش با وقف اموال و املاک خود به نام حوزههای علمیه، افزون بر تأمین هزینه این نهادهای دینی و آموزشی، برای خود نام نیک جاودانه و ثواب ماندگار زاینده ثبت میکردند.
در شهرستانهای هشتگانه خراسان شمالی 15 مدرسه علمیه وجود دارد که تاکنون تنها 58 وقف به نیت رفع نیازها و مصالح این مدارس علمیه به ثبت رسیده است، آماری که بدون شک تکافوی نیازها و هزینههای فعلی این مراکز را نمیکند؛ ازاینرو ضروری است توجه واقفان و خیران و متولیان اوقاف به حوزه علمیه افزایش یافته و موقوفات جدید به سمت این مراکز دینی و علمی هدایت شوند.
نگاهی به یکی از قدیمیترین مدارس علمیه خراسان شمالی
در این راستا همزمان با دهه وقف به سراغ مدیران یکی از مدارس علمیه خراسان شمالی رفتیم که در این چند سال توانسته با رایزنیهای مستمر و پیگیریهای مکرر، نگاه واقفان را بیش از پیش به حوزه علمیه و ضرورت رفع نیازهای آن معطوف کند.
حجتالاسلام امید سعادتی، مدیر مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان که از سال 94 بهعنوان مدیر این مدرسه منصوب شد، توانسته در این سه سال واقفان را به ثبت پنج وقف جدید به ارزش بیش از سه میلیارد تومان با نیت رفع نیازها و مصالح این مدرسه علمیه ترغیب کند و افزون بر این دو وقف جدید دیگر هم در مرحله ثبت قرار دارند.
آنچه در پی میآید گفتگوی خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در خراسان شمالی با این مدیر موفق حوزوی است.
حجتالاسلام امید سعادتی با بیان اینکه مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان در سال 46 تأسیس شد و قدیمیترین مدرسه علمیه استان بعد از مدرسه علمیه محمودیه فاروج محسوب میشود، افزود: این مدرسه علمیه با دارا بودن سطح یک حوزوی اکنون قریب به 130 طلبه و 15 استاد دارد.
وی ادامه داد: مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان رتبه نخست آموزشی را در بین مدارس علمیه خراسان شمالی داشته و در سطح خراسان بزرگ هم در زمره 10 مدرسه علمیه برتر قرار دارد.
ثبت 15 موقوفه با نیت مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان
حجتالاسلام سعادتی در ادامه با اشاره به فعالیت شایسته مجمع خیران و واقفان مدرسه علمیه شیروان، اظهار کرد: مجمع خیران مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان بسیار فعال بوده و تاکنون خدمات قابلتوجهی را داشته است.
وی با بیان اینکه اعتباراتی که در حوزه وقف در مدرسه علمیه شیروان حاصل شده در هیچ شهرستانی از استان به دست نیامده است، اضافه کرد: این مدرسه علمیه درمجموع 15 موقوفه دارد که پنج موقوفه آن به ارزش بیش از سه میلیارد تومان از سال 94 تا 97 ایجاد شده است.
حجتالاسلام سعادتی ادامه داد: آخرین موقوفه مربوط به مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان در سال 75 ایجاد شده بود که خیر نیکاندیش آقای خیرآور آن را وقف کرده است و پس از آن تا سال 94 دیگر وقفی با نیت این مدرسه علمیه صورت نگرفته بود.
وی گفت: اما از سال 94 که در این مدرسه شروع به فعالیت کردیم، تاکنون پنج مورد وقف جدید به ثبت نهایی رسیده و همچنین دو وقف جدید هم با نیت رفع نیازهای مدرسه علمیه شیروان در دست اقدام است.
موقوفات جدید مدرسه علمیه شیروان
حجتالاسلام سعادتی با اشاره به پنج موقوفه جدید ثبت شده با نیت مدرسه علمیه شیروان، اظهار کرد: یک ساختمان هفت واحدی به ارزش تقریبی یک میلیارد و 200 میلیون تومان در خیابان گلستان 7 از سوی واقف خیراندیش حاج حسین نوری و یک ساختمان دو طبقه در خیابان جامی شیروان به ارزش تقریبی 200 میلیون تومان از سوی حاج غلامرضا صفایی ازجمله این موقوفات هستند.
وی ادامه داد: همچنین یک قطعه زمین 400 مترمربعی جنب پل کشاورز به ارزش 400 میلیون تومان وقف شده توسط حاج محمدعلی پورمقدم، یک باب منزل مسکونی در خیابان جامی به ارزش 170 میلیون تومان موقوفه از سوی حاج محمدرضا ایزی و یک باب منزل مسکونی دیگر در خیابان جامی جنوبی به ارزش 350 میلیون تومان وقف شده از سوی حاج غلامرضا صفایی پنج موقوفه جدیدی هستند که در سه سال اخیر وقف مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان شدهاند.
حجتالاسلام سعادتی اضافه کرد: افزون بر این حسب مذاکره شفاهی با خیّر محترم حاج غلامرضا صفایی این خیّر قول مساعد داده در صورتی که حوزه علمیه اقدام به ساخت فاز 2 مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان کند، تا مبلغ 10 میلیارد ریال برای ساخت بنای آن هزینه کند.
وی با اشاره به انجام اقدامات لازم برای ثبت دو وقف جدید دیگر، تصریح کرد: یکی از این دو موقوفه جدید که رایزنیهای مربوط به آن صورت گرفته، شامل ملک هزار و 200 مترمربعی در میدان امام علی (ع) واقع ورودی شیروان است.
حجتالاسلام سعادتی ادامه داد: ملک دیگر واقع در خیابان شفا از بهترین نقاط شهر شیروان است که قول وقف آن از واقف گرفته شده است که اگر نهایی شود در سه سال اخیر درمجموع هفت موقوفه با نیت مدرسه علمیه شیروان به ثبت نهایی میرسد.
تفاوت مهم موقوفات قدیم و جدید مدرسه علمیه شیروان
مدیر مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان در ادامه اظهار کرد: تفاوت این موقوفات جدید با وقفهای قدیم مربوط به مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان این است که در موقوفات گذشته به علت توجیه نشدن مناسب واقف، وقف بهگونهای صورت گرفته که الآن ملک متعلق به مدرسه علمیه شیروان است اما به دلیل اینکه واقف وقف خاص کرده، مدرسه علمیه شیروان نمیتواند از آن استفاده کند.
وی افزود: بهعنوانمثال ملک موقوفهای در حاشیه شهر وقف شده و در وقف نامه تصریح شده که حتماً باید در آن استادسرا احداث شود، اما اکنون ساخت استادسرا در این زمین توجیه اقتصادی و اجرایی ندارد و به همین دلیل حدود 24 سال است که ملک مزبور همچنان معطل مانده است.
حجتالاسلام سعادتی خاطرنشان کرد: تفاوتی که موقوفات جدید با موقوفات گذشته مربوط به مدرسه علمیه شیروان دارند این است که وقفهای جدید کاملاً در اختیار مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان قرار گرفته و در راستای مصلحت مدرسه علمیه شیروان وقف و ثبت شدهاند.
وی ادامه داد: مضاف بر این موقوفات جدید را به نام حوزه علمیه شیروان سند زدهایم تا دچار مشکلات مربوط به اسناد این املاک موقوفه نشویم.
حجتالاسلام سعادتی تصریح کرد: ما در گذشته 10 رقبه موقوفه مربوط به مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان داشتیم اما به طور واقع نتوانستیم از هیچ کدام از این موقوفات استفاده درست را داشته باشیم.
وی افزود: مثلاً واقف ملکی را وقف و تأکید کرده که باید در این ملک منزل مسکونی احداث شود، در حالی که اکنون ملک مزبور ظرفیت و قابلیت مسکونی شدن را ندارد.
حجتالاسلام سعادتی گفت: اما در موقوفات جدید با جلسات توجیهی مکرر، مدرسه علمیه شیروان این اختیار را دریافت کرده که اگر در جایی مصلحت اولی تری برای مدرسه علمیه وجود داشت بتواند ملک وقفی را تبدیل به احسن کرده و در راستای اهداف آموزشی حوزه علمیه قرار دهد.
آمادگی برای راهاندازی سطح 2 در مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان
وی ادامه داد: در همین راستا الآن تقریباً حدود هزار مترمربع خانه و ملک دقیقاً در جنب مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان خریداری و وقف شده تا اگر بخواهیم فاز 2 این مدرسه علمیه برای تدریس سطح 2 حوزوی را راهاندازی کنیم مکان آموزشی داشته باشیم.
حجتالاسلام سعادتی اظهار کرد: رایزنیها و نامهنگاریهای لازم برای راهاندازی فاز 2 این مدرسه علمیه با حوزه علمیه خراسان صورت گرفته است.
وی افزود: مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان ظرفیت افزایش طلبه را دارد، بهگونهای که سال گذشته 300 نفر متقاضی تحصیل در این مدرسه علمیه بودند و از این نظر دومین مدرسه علمیه در سطح خراسان بزرگ بودیم.
مدیر مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان تصریح کرد: در این مدرسه علمیه میتوانیم 200 طلبه را در سطح یک و دو حوزه علمیه آموزش دهیم.
وی گفت: ساختمان آماده دیگری وجود دارد که برای امر دیگری احداث شده اما سالها است که معطل مانده است، ما اکنون با خیر سازنده این ساختمان رایزنی کردهایم تا آن را برای راهاندازی سطح 2 مدرسه علمیه شیروان وقف کند.
حجتالاسلام سعادتی با اشاره به وجود موقوفات دیگری ازجمله 600 مترمربع زمین، ملک زراعی و باغ میمی و زمین در حاشیه شهر که وقف مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان شدهاند، افزود: برای زمین مسکونی موقوفه مدرسه علمیه شیروان که با بیش از 300 مترمربع در حاشیه خیابان واقع شده است، به دنبال سرمایهگذار برای سرمایهگذاری و ساخت واحد مسکونی هستیم.
نشست مجمع خیران مدرسه علمیه شیروان
حجتالاسلام سعادتی در ادامه از برگزاری نشست مجمع خیران مدرسه علمیه شیروان خبر داد و افزود: این نشست یک روز قبل یا یک روز بعد از سالروز ولادت پیامبر گرامی اسلام با حضور امام جمعه، نماینده شیروان در مجلس، فرماندار و خیران و واقفان سطح شهرستان برگزار میشود تا زمینه لازم برای ثبت موقوفات جدید با نیت مصالح مدرسه علمیه شیروان مهیا شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر مجمع خیران مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان 15 عضو دارد که شامل خیران و واقفان سطح شهرستان است.
قصه پرغصه موقوفه معظم در شیروان
مدیر مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان در ادامه صحبتهای خود حکایت موقوفهای در این شهر را بیان کرد که با نیت مدرسه علمیه وقف شده اما تاکنون بهرهای از آن به حوزه علمیه نرسیده است.
حجتالاسلام سعادتی گفت: مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان دارای موقوفهای است که بحث فراوانی پیرامون آن وجود دارد، سالها پیش یعنی حدود 24 سال قبل پاساژی در بازار شیروان با 63 دهنه مغازه وقف مدرسه علمیه آیتالله حکیم (ره) شیروان شده است.
وی ادامه داد: پاساژ الآن هم وجود دارد ولی هنوز نهاد اوقاف و مدرسه علمیه شیروان با وجود تمام پیگیریهایی که کردهاند نتوانستهاند این موقوفه را احیا کنند و هنوز از این موقوفات چیزی دست مدرسه علمیه شیروان را نگرفته است.
حجتالاسلام سعادتی اضافه کرد: در مورد این موقوفه خود واقف در قید حیات بوده و تولیت وقف را بر عهده دارد، اما نه درزمینهٔ اجاره و نه درزمینهٔ تمدید قراردادها پاسخی به اوقاف و مدرسه علمیه شیروان نمیدهد، در حالی که باید قانونا یک طرف تمدید قراردادها را ما امضا کنیم، حال بماند که برخی از دهنهها را هم بهصورت سرقفلی به عده دیگری واگذار کرده است.
حجتالاسلام سعادتی تصریح کرد: اگر این موقوفه احیا شود ارزش ریالی بسیار بالایی دارد و میتواند بخش اعظمی از نیازهای حوزه علمیه را جبران کند.
انتهای پیام/